Me shumë bujë, presidenti serb Aleksandar Vuçiq shkoi në samitin e Tiranës, ku nënshkroi një deklaratë të përbashkët, e cila u iniciua nga të gjitha vendet e BE-së dhe të Ballkanit Perëndimor. Ndërsa largimi i presidentit në samit shkaktoi shumë stuhi mediatike, Vuçiq, ekipi i tij mediatik dhe kreu i shtetit nuk deshën të theksojnë se pikërisht në këtë samit Vuçiq nënshkroi një deklaratë që ndër të tjera bën thirrje për vendosjen e sanksioneve kundër Rusisë.
Vuçiq nuk ka humbur rastin t’u drejtohet qytetarëve të Serbisë edhe në margjinat e këtij tubimi. Diku rreth orës 17:00, kur i përfundoi të gjitha takimet, Vuçiq komentoi përshtypjet nga samiti, por u përgjigj edhe pyetjeve kyçe – nëse do të vendosë sanksione ndaj Rusisë, a do të harmonizohemi me BE-në, por edhe për atë që ai mendon për errësirën mediatike në Serbi .
“Unë nuk mund të ulem dhe as të qëndroj pas deklaratës”
I pyetur nëse Serbia do të nënshkruajë një deklaratë në të cilën, ndër të tjera, kërkohet që vendet që nuk kanë vendosur sanksione deri më tani të harmonizohen me masat kufizuese të Bashkimit, Vuçiq tha se Serbia nuk ka vendosur sanksione ndaj Rusisë.
“Unë nuk mund të ulem dhe as të qëndroj pas asaj deklarate, sepse nuk e kam shkruar unë deklaratën, por duhet të them se nuk jemi pajtuar me sanksionet ndaj Rusisë dhe as nuk i kemi futur ato. Është një fakt, dhe disa njerëzve u pëlqen dhe disave jo. Unë thashë se qëndrimi ndaj sanksioneve është në fakt qëndrim ndaj qytetarëve të Serbisë. Nuk është e natyrshme që ne të marrim pjesë në atë politikë… Mesazhin e BE-së e kemi kuptuar mirë, e kam kuptuar përmes diskutimit”, tha Vuçiq.
Vuçiq nuk specifikoi se cili është qëndrimi zyrtar i Serbisë, nëse qëndron pas deklaratës me nënshkrimin e saj, por njohësit e situatës thanë se do të ishte precedent që të mos nënshkruhet një dokument i tillë. Para së gjithash, teksti i deklaratës apo rezolutës në një ngjarje kaq të madhe është harmonizuar më herët, prandaj Serbia ka qenë e njohur paraprakisht me dispozitat kryesore të dokumentit. Nga ana tjetër, deklarata nuk është një dokument ligjërisht i detyrueshëm, prandaj Serbia nuk është e obliguar të zbatojë konkluzionet pas saj.
Por sinjalet dhe mesazhet që dalin pas nënshkrimit të deklaratës tregojnë se në cilin drejtim do të shkojë vendi ose të paktën dëshiron të shkojë.
Vuçiq indirekt konfirmoi se deklarata nuk është “shkrim i shenjtë” kur tha se gjykimin përfundimtar për gjithçka do ta japin qytetarët e Serbisë dhe deri diku edhe ai.
Ndonëse pasditja kaloi në adresë të Vuçiqit, nuk erdhi asnjë njoftim zyrtar se presidenti kishte nënshkruar diçka. Nova.rs më herët bëri të ditur se ky numër do të jetë edhe një rast për të krijuar një dramë të vërtetë. Megjithatë, në vend të dramës, ne morëm omerta.
As në profilin zyrtar në Instagram të presidentit Aleksandar Vuçiq nuk është bërë e ditur se është firmosur diçka në Tiranë. Në vend të njoftimit se Serbia qëndron pas dokumentit, ne morëm përshkrime model të një ngjarjeje ku mori pjesë edhe kreu i shtetit.
“Jam shumë i kënaqur me bisedimet e hapura dhe të ndershme që patëm sot në Tiranë në lidhje me marrëdhëniet mes Ballkanit Perëndimor dhe BE-së. Folëm për gjëra konkrete, nga mbështetja prej 165 milionë eurosh deri në fund të vitit për Serbinë në sektorin energjetik, për uljen e kostove të roaming mes vendeve të BE-së dhe Ballkanit Perëndimor, por folëm edhe për çështje strategjike, për masat për harmonizojë politikën e vizave dhe gjëra të tjera, është bërë e ditur në faqen zyrtare të Presidentit të Serbisë.
Radio Evropa e Lirë (RSE) informoi publikun vonë të martën e kaluar se Serbia qëndron pas dokumentit nga Tirana. Kjo media raportoi se BE-ja “mirëpret faktin që partnerët nga Ballkani Perëndimor pajtohen me pikat e dokumentit”, ku ndër të tjera përfshihet edhe vendimi për vendosjen e sanksioneve ndaj Rusisë.
Siç njoftoi më tej RSE, deklarata e miratuar thekson më tej domosdoshmërinë që të gjithë pjesëmarrësit të ndajnë “përgjegjësi të përbashkët dhe vlera të përbashkëta”. Se dokumenti u nënshkrua, u konfirmua nga Ballkani Perëndimor Evropian, i cili njoftoi se liderët e BE-së dhe Ballkanit Perëndimor qëndruan së bashku pas deklaratës.
Ndonëse jemi mësuar që Vuçiq të flasë në “prime time” për të gjitha sfidat por sukseset në politikën e jashtme dhe të brendshme, të martën në mbrëmje nuk pamë asnjë transmetim apo lëvdata të mëdha për nënshkrimin e deklaratës nga Tirana.
Është simptomatike që Vuçiq nuk ka dashur të thotë me zë të lartë se është tërhequr nga deklarata dhe as që ky është sukses i Serbisë.
Çfarë shkruhet në deklaratën se Vuçiq ua “fshihte” qytetarëve
Në deklaratën, e cila ka 33 pika, liderët e BE-së theksojnë se mbeten partneri më i afërt, investitori kryesor, partneri tregtar dhe donatori më i madh për rajonin, inkurajojnë gjithashtu rëndësinë e reformave dhe theksojnë se do të mbështesin angazhimin e Perëndimit. Partnerët e Ballkanit për bashkëpunim rajonal gjithëpërfshirës dhe forcimin e marrëdhënieve të fqinjësisë së mirë.
Në dokument fillimisht thuhet se ata, “udhëheqësit e BE-së dhe vendeve anëtare të saj, në konsultim me liderët e Ballkanit Perëndimor, mbajtën një samit për herë të parë në rajonin e Ballkanit Perëndimor dhe arritën në përfundimin se përshkallëzimi i luftës agresive të Rusisë kundër Ukraina kërcënon paqen dhe sigurinë evropiane dhe globale”.
Në një nga pikat, BE-ja mirëpret vendosmërinë e partnerëve të Ballkanit Perëndimor për të mbështetur vlerat dhe parimet themelore evropiane në përputhje me ligjet ndërkombëtare, duke forcuar demokracinë dhe shtetin e së drejtës.
Deklarata thekson gjithashtu nevojën për përpjekje të vazhdueshme në luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar, si dhe për rritjen e mbështetjes për qeverisjen e mirë, avancimin e të drejtave të njeriut, barazinë gjinore dhe të drejtat e personave që u përkasin pakicave.
Një segment i madh i kushtohet edhe harmonizimit me politikën e jashtme të BE-së, që përfshin futjen e masave kufizuese.
