KRRTRSH-ja hetoi shkallën në të cilën qytetarët presin që dialogu të çojë në zgjidhje që do të sigurojnë stabilitet dhe paqe të qëndrueshme.
Rreth 70 për qind e qytetarëve serbë në përgjithësi ose kryesisht nuk presin që dialogu me Kosovën të çojë në stabilitet dhe paqe të qëndrueshme. Një në katër beson të kundërtën. Vetëm pesë përqind e qytetarëve presin plotësisht që dialogu të çojë në stabilitet dhe paqe të qëndrueshme, ndërsa 19 përqind presin kryesisht një zgjidhje të tillë.
Vitet e fundit opinioni ka folur për zgjidhje të ndryshme për Kosovën dhe është shqyrtuar se sa të pranueshme do të ishin zgjidhje të caktuara për qytetarët. E vetmja gjë që është e pranueshme për shumicën e banorëve serbë është që dialogu me Kosovën të vazhdojë, por pa një afat kohor dhe pa njohjen e pavarësisë në tryezë.
Pothuajse dy të tretat e qytetarëve (62%) thonë se kjo është kryesisht (22%) ose plotësisht e pranueshme (madje 40%). Në të kundërt, vetëm një e pesta (18%) theksuan se kjo është kryesisht ose aspak e pranueshme për ta personalisht.
Në lidhje me dy zgjidhjet në të cilat Serbia braktis dialogun dhe forcon marrëdhëniet me Perëndimin, qytetarët kishin qëndrime të ngjashme.
Pothuajse një e katërta (24%) e qytetarëve thanë se ishte personalisht e pranueshme për Serbinë, me mbështetjen e Rusisë, të rifitonte Kosovën dhe të shtrëngonte marrëdhëniet me Perëndimin, ndërsa ishte plotësisht ose kryesisht e papranueshme për më shumë se gjysmën e qytetarëve (55%).
Gjetje të ngjashme janë marrë edhe për zgjidhjen sipas së cilës Serbia e braktis dialogun dhe e ngrin konfliktin me Kosovën, edhe pse e bllokon integrimin evropian të Serbisë – një e pesta e qytetarëve thonë se kjo është e pranueshme për ta, ndërsa 55 për qind theksojnë se nuk është.
Zgjidhja me të cilën Serbia dhe Kosova njohin reciprokisht njëra-tjetrën brenda kufijve ekzistues dhe bëhen anëtarë të BE-së është e pranueshme për një të pestën e qytetarëve (21%), por 63 për qind e qytetarëve thonë se është e papranueshme për ta.
Dy zgjidhjet e mbetura duken më pak të pranueshmet. Zgjidhja e diskutuar në kontekstin e propozimeve të fundit të Francës dhe Gjermanisë, se Serbia nuk e njeh Kosovën, por e lejon anëtarësimin e saj në organizata ndërkombëtare, është e pranueshme për 17 për qind të qytetarëve dhe e papranueshme për 65 për qind.
Së fundi, zgjidhja e diskutuar në vitet e kaluara, demarkacioni i Serbisë dhe Kosovës, ku veriu i Kosovës t’i takojë Serbisë, dhe një pjesë e Preshevës dhe Bujanocit Kosovës së pavarur, është e pranueshme vetëm për 16 për qind të qytetarëve dhe e papranueshme për dy të tretat.
“Kemi hulumtuar se cilët aktorë ndërkombëtarë janë ata që, sipas qytetarëve, duhet të jenë më të pranishëm në dialogun ndërmjet Serbisë dhe Kosovës. Përqindja më e madhe e qytetarëve (29%) përmend Rusinë, e ndjekur menjëherë nga Kombet e Bashkuara (25%). Një përqindje dukshëm më e vogël e qytetarëve theksojnë se duhet të jenë vendet perëndimore – Bashkimi Evropian (12%), por edhe Kina (8%)”.
Shtetet e Bashkuara të Amerikës dhe NATO përmenden vetëm nga një përqindje e qytetarëve. Një në dhjetë qytetarë (11%) mendon se nuk ka aktorë që duhet të jenë më aktivë në dialog.
“Me grupin e radhës të pyetjeve, kemi dashur të kuptojmë më mirë se si qytetarët e Serbisë e shohin rolin e tyre në raport me marrëdhëniet ndërmjet Serbisë dhe Kosovës. Para së gjithash, qytetarët e Serbisë mendojnë se nuk janë mjaft të informuar për dialogun, por duan të pyesin për zgjidhjet e mundshme. Përqindja më e madhe e qytetarëve (79%) janë pajtuar me qëndrimin se qytetarët e Serbisë nuk e dinë sa duhet dialogun me Kosovën dhe se duhet të informohen më mirë. Gjithashtu, 74 për qind e qytetarëve mendojnë se çdo marrëveshje e mundshme me Kosovën duhet të konfirmohet me referendum. Qytetarët serbë i shohin tensionet me Kosovën si pengesë për zgjidhjen e problemeve të tyre (58%), dhe mundësinë e një marrëveshjeje me Kosovën si një mundësi për një jetë më të mirë (57%)”, thuhet në hulumtimin e organizatës serbe.
