Kryeministri i Izraelit Benjamin Netanyahu ka këmbëngulur se nuk do të ketë armëpushim të përhershëm në Gaza derisa të shkatërrohen aftësitë ushtarake dhe qeverisëse të Hamasit dhe të lirohen të gjithë pengjet.
Deklarata e tij vjen pasi presidenti amerikan Joe Biden njoftoi se Izraeli i kishte propozuar Hamasit një plan me tre faza që synon arritjen e një armëpushimi të përhershëm.
Një politikan i lartë i Hamasit i ka thënë BBC-së se “do të shkojë për këtë marrëveshje” nëse Izraeli e bën këtë.
Negociatat vijnë ndërsa luftimet vazhdojnë në Rafah, me raportime për sulme ajrore izraelite të shtunën në qytetin në kufirin e Egjiptit me Gazën.
Nuk ka asnjë garanci që presioni publik nga Biden ndaj Izraelit dhe Hamasit për të pranuar planin do të rezultojë në një marrëveshje.
Në një deklaratë të shtunën, zyra e Netanyahu tha se “kushtet e Izraelit për t’i dhënë fund luftës nuk kanë ndryshuar”.
Ai i renditi këto si “shkatërrimi i aftësive ushtarake dhe qeverisëse të Hamasit, lirimi i të gjithë pengjeve dhe sigurimi që Gaza të mos përbëjë më kërcënim për Izraelin”.
Deklarata shtoi se Izraeli do të “vazhdojë të këmbëngulë që këto kushte të përmbushen” përpara se të binte dakord për një armëpushim të përhershëm, duke theksuar se asnjë marrëveshje nuk mund të nënshkruhet përpara përmbushjes së tyre.
Të premten, Biden e përshkroi planin si një propozim gjithëpërfshirës izraelit që hapi rrugën për një armëpushim të përhershëm.
Faza e parë do të përfshinte një armëpushim të plotë dhe të plotë, tërheqjen e forcave izraelite nga zonat e populluara dhe shkëmbimin e disa pengjeve për të burgosurit palestinezë.
Kjo më pas do të pasohej nga kthimi i të gjithë pengjeve të mbetura të gjallë, përfshirë ushtarët meshkuj.
Faza e fundit do të kthente eshtrat e çdo pengje izraelite të vdekur, si dhe një “plan të madh rindërtimi” me ndihmën e SHBA dhe ndërkombëtare për të rindërtuar shtëpitë, shkollat dhe spitalet, tha Biden.
Një përfundim total i konfliktit ka qenë një kërkesë kyçe e Hamasit për t’u përfshirë në bisedime.
Pas rideklarimit nga Netanyahu të synimeve të tij për luftën, një zëdhënës i Hamasit tha se do ta mbështeste planin nëse Izraeli do ta bënte këtë.
Basem Naim, një anëtar i byrosë politike të Hamasit me qendër në Katar, tha për programin Newshour të BBC World Service se organizata e mirëpriti planin, por hapi tjetër mbështetej në Izrael.
Në përgjigje të deklaratës së Netanyahu, ai vuri në dukje se synimet e Izraelit mund të mos kishin ndryshuar, por gjithashtu nuk i kishte arritur ato.
“Nëse ai përpiqet të vazhdojë, ai nuk do të gjejë asgjë përveç gatishmërisë së palestinezëve – të gjithë palestinezët – për t’i rezistuar okupimit,” tha zoti Naim.
Propozimi i paraqitur nga zoti Biden duket se i jep mundësinë Izraelit dhe Hamasit të thonë se kërkesat e tyre ishin përmbushur.
Për Hamasin, ai hap në mënyrë eksplicite rrugën për një armëpushim të përhershëm, i cili ka qenë një kërkesë kryesore e grupit për çdo marrëveshje. Ajo kërkon një garanci se ushtria izraelite nuk do të kthehet në Gaza pas lirimit të pengjeve, dhe oferta e bën pikërisht këtë. Kjo, pa dyshim, do të përballet me kundërshtimin në Izrael.
Biden u përpoq t’i adresonte këto shqetësime duke thënë se Hamasi ishte degraduar aq shumë sa nuk kishte aftësinë për të kryer një tjetër sulm të madh ndaj Izraelit.
Megjithatë, ai pranoi se jo të gjithë në Izrael do ta pranonin marrëveshjen, por i kërkoi qeverisë t’i rezistonte presionit.
Ata që ka të ngjarë të jenë kundër planit përfshijnë anëtarët e ekstremit të djathtë të koalicionit të Netanyahut, të cilët më parë kanë kërcënuar se do të largohen në rast të ndonjë marrëveshjeje që do të shihte fundin e luftës përpara shkatërrimit të Hamasit. Kjo mund të çojë në fundin e qeverisë Netanyahu.
Por një nga politikanët më me ndikim të opozitës izraelite, Yair Lapid, ka premtuar se do të mbështesë zotin Netanyahu nëse ai mbështet marrëveshjen e armëpushimit.
Në një postim në mediat sociale, Lapid i tha kryeministrit izraelit se ai “ka rrjetën tonë të sigurisë për një marrëveshje pengjesh” nëse aleatët e ekstremit të djathtë si ministri i sigurisë kombëtare Itamar Ben-Gvir dhe ministri i financave Bezalel Smotrich largohen nga qeveria.
Deklarata nga zyra e Netanyahu dukej se ishte mjaft e paqartë që ai të mund të pretendonte se objektivat e tij ishin arritur.
Është interesante se nuk flitej për “fitoren totale” – për të cilën ai ka thënë vazhdimisht se ishte qëllimi i ushtrisë izraelite në Gaza.
Ky lëshim mund të lejojë zotin Netanyahu të refuzojë kritikat se marrëveshja ofron lëshime të mëdha për Hamasin.
Izraeli ka shtuar sulmet në qytetin kyç të Rafahut javët e fundit, duke pretenduar se ka kontroll operacional mbi të gjithë kufirin me Egjiptin.
Zyrtarët amerikanë, izraelitë dhe egjiptianë do të takohen të dielën në Kajro për të diskutuar rihapjen e kalimit Rafah, sipas raporteve të mediave egjiptiane.
Flukset e ndihmave në Gaza janë kufizuar që kur kufiri u mbyll në fillim të majit, pasi forcat izraelite morën kontrollin e saj si pjesë e ofensivës së tyre për të marrë kontrollin e kufirit jugor të Gazës.
Më shumë se 36,000 njerëz janë vrarë në Gaza që nga fillimi i konfliktit, sipas ministrisë së shëndetësisë të drejtuar nga Hamasi.
Lufta filloi në tetor kur njerëz të armatosur të Hamasit nisën një sulm të paprecedentë ndaj Izraelit, duke vrarë rreth 1200 njerëz dhe duke marrë 252 përsëri në Gaza si pengje.
