“Ne ishim të gjithë vetëm. Binte shi dhe pritëm me ditë të tëra para godinës së shembur. Askush nuk erdhi të na ndihmojë”, thotë Fatma, e cila ulet me gra të tjera në një kuzhinë të ngritur në një tendë të madhe në oborrin e një ndërtese bosh në qytetin jugor të Turqisë, Kahramanmaras.
Kjo thirrje rezonon në të gjithë zonën e tërmetit, ku qeveria e presidentit Recep Tayyip Erdogan u akuzua në fillim të këtij viti për një reagim të ngadaltë ndaj katastrofës dhe për zbatim të dobët të rregulloreve ekzistuese të ndërtimit. “Ku është shteti?” njerëzit pyesnin vazhdimisht ndërsa kamponin përpara ndërtesave të shkatërruara, duke pritur që trupat e të dashurve të tyre të nxirreshin.
Vetëm tre muaj më parë, qyteti ishte më i afërti me epiqendrën e tërmeteve që shkatërruan rajonin më 6 shkurt dhe vranë të paktën 51,000 vetëm në Turqi. Të dielën, qytetarët e saj thirren të votojnë në një zgjedhje që mund të jetë më e rëndësishmja në historinë moderne të vendit.
Jashtë tendës, një OJQ lokale po shpërndan ushqim falas për ata që, si Fatma, janë lënë të pastrehë nga tërmetet. Lagjja e saj në qendër të Kahramanmaras pësoi humbjet më të mëdha në qytet. Zona tani është e mbushur me kratere dhe parcela të shpërndara me rrënoja ku qëndrojnë dhjetëra ndërtesa të larta dhe mijëra njerëz jetonin e punonin.
“Burri im është i sëmurë, ne nuk mund të qëndrojmë në një kamp kështu që shoku im po na pret”, i thotë ajo Al Jazeera, “por sa kohë mund të vazhdojë kjo? Për sa kohë mund të jemi barrë për njerëzit e tjerë?”
Parukierja, 50 vjeçe, thotë se burri i saj nuk është në gjendje të punojë për shkak të një dëmtimi në shpinë, ndërsa ajo ka humbur të gjithë klientët e saj që nga fatkeqësia.
“Nuk kemi mundësi të marrim një apartament me qira. Dikur mund të merrje me qira për 5000 lira turke [255 dollarë]. Tani ju duhen të paktën 7,000-8,000 [357-408 dollarë]”, thotë ajo, duke iu referuar rritjes së çmimeve të qirasë për shkak të rritjes së kërkesës pas tërmeteve, si dhe inflacionit që goditi më shumë se 80 për qind vitin e kaluar, sipas të dhënat zyrtare.
“Mendoj se qeveria nuk po shpërndan mirë ndihmën. Ata duhet të kontrollojnë se kush është në nevojë dhe kush jo”, përfundon ajo.
Në një klimë politike gjithnjë e më të polarizuar, sondazhet dhe hulumtimet sugjerojnë se tërmeti mund të ketë pak ndikim në rezultatin e zgjedhjeve të ardhshme.
Një sondazh për Institutin e Ankarasë sugjeron se ndërsa 90 përqind e mbështetësve të qeverisë e vlerësojnë përgjigjen e qeverisë ndaj tërmetit si të suksesshme, 90 përqind e mbështetësve të opozitës thonë se ajo dështoi.
Dhe ndërsa perceptimet dhe idetë mund të ndryshojnë në të 11 rajonet e prekura nga tërmeti, në “tokë zero” të vetë Kahramanmaras kjo duket jashtëzakonisht e vërtetë.
“Sigurisht, unë besoj se disa njerëz janë përgjegjës, të cilët nuk kanë ndjekur rregullat e ndërtimit”, thotë Mesut Islamoglu, 43 vjeç, i cili kohët e fundit rihapi dyqanin e tij të optikës në një kontejner të vogël transporti përgjatë një prej rrugëve kryesore të qendrës së qytetit, matanë rrugës, prej nga ndodhej dyqani i tij për 18 vjet para se të shembej.
“Ne jemi njerëz që besojmë se kjo është një fatkeqësi nga Zoti”, thotë ai.
“Ne jemi të pikëlluar për njerëzit që kemi humbur, për të gjithë njerëzit që njohim. Por ne e konsiderojmë veten shumë me fat që jetojmë mes një fatkeqësie kaq të madhe”.
“Unë i besoj Erdoganit. Nga tërmeti humbëm 11 qytete. Unë mendoj se ai është i vetmi që mund t’i rindërtojë ato”, përfundon Islamoglu.
