Anëtari i Komisionit për Punë të Jashtme të Senatit Amerikan, Chris Murphy, tha se Shtetet e Bashkuara duhet të angazhohen në mënyrë agresive në Ballkan dhe fajësoi autoritetet e Kosovës për tensionet aktuale në Kosovë.
Gjatë fundjavës, shpërthyen protesta të dhunshme kur zyrtarët e Kosovës vendosën kryetarët shqiptarë në ndërtesat komunale në qytetet me shumicë serbe. Demonstruesit serbë plagosën të paktën 30 ushtarë të NATO-s gjatë përleshjeve.
Shtetet e Bashkuara, të cilat shpesh fajësojnë Beogradin për nxitjen e trazirave, kritikuan këtë herë udhëheqjen e Prishtinës. Sekretari i Shtetit Antony Blinken lëshoi një deklaratë duke dënuar qeverinë e Kosovës për “përshkallëzimin e tensioneve në veri dhe rritjen e destabilitetit”. Blinken dënoi gjithashtu sulmet kundër paqeruajtësve të NATO-s.
E Murphy, i cili u takua me kryeministrin e Kosovës Albin Kurti më 22 maj, u pajtua me Blinkenin se situata mund të ishte trajtuar me diplomaci në vend të forcës.
“Ai nuk duhej të lëvizte kaq shpejt me vendimin për të marrë në zotërim këto ndërtesa”, tha Murphy për “National Journal”, duke iu referuar vendimit të Kurtit për të hyrë ndërtesat e komunave veriore. “Ai mund të kishte marrë frymë dhe të përpiqej ta zgjidhte këtë përmes ndërmjetësve si Shtetet e Bashkuara”, transmeton Klankosova.tv.
Murphy argumenton se procesi i normalizimit midis Kosovës dhe Serbisë shpesh të lë të kuptohet se po bëhet “një hap përpara dhe dy hapa prapa”.
“Tani për tani, pengesa më e madhe është këmbëngulja e qeverisë së Prishtinës për të vepruar në mënyrë të njëanshme. Ajo që ndodhi gjatë fundjavës ishte e papranueshme”, tha Murphy. “Kurti e dinte saktësisht se çfarë do të ndodhte nëse do t’i dërgonte këta kryetarë komunash për të marrë në pronësi këto ndërtesa komunale. Ai e dinte se kjo do të shkatërronte dialogun, dhe ai e bëri gjithsesi”.
Rusia po bën lojëra në Ballkan
“Rusia po luan lojëra në Ballkan. Ata po përpiqen të nxisin ndarjen dhe konfliktin. Shpresa e tyre është që një konflikt, një konflikt aktual kinetik, të lindë në Ballkan që do të shpërqendronte Shtetet e Bashkuara dhe Evropën nga konflikti në Ukrainë”, tha Murphy.
“Ne duhet të angazhohemi në mënyrë agresive në Ballkan për të mbrojtur paqen, sepse tani nuk mund të përballojmë shuarjen e zjarreve aktuale në atë rajon”, shtoi Murphy.
“National Journal” shkruan se tensionet e fundit në Kosovë i kanë hapur rrugën Rusisë për nxitjen e trazirave. Disa protestues serbë vizatuan simbole pro-ruse në automjetet ushtarake të NATO-s. Ministri i Jashtëm rus Sergei Lavrov paralajmëroi se ngjarjet mund të çojnë në një “shpërthim të madh” në zemër të Evropës.
Presidenti gjithnjë e më autoritar i Serbisë, Aleksandar Vuçiq – i cili përpiqet të ruajë marrëdhëniet e vendit të tij me Rusinë dhe BE-në duke konsoliduar pushtetin – ngriti gatishmërinë luftarake të trupave të Serbisë pranë kufirit me Kosovën dhe paralajmëroi se Beogradi nuk do të qëndronte i qetë nëse serbët sulmohen. Komentet ishin shqetësuese të ngjashme me retorikën e përdorur nga ish-presidenti serb Slobodan Millosheviq në fillimin e luftës në vitet 1990.
Të martën, NATO tha se do të dërgonte 700 trupa të tjera në veri të Kosovës për të shuar trazirat.
Tentimet e BE-së për të zgjidhur çështjen Kosovë-Serbi
Bashkimi Evropian është përpjekur të shtyjë përpara të ashtuquajturin proces të normalizimit ndërmjet Serbisë dhe Kosovës për më shumë se një dekadë. Në mars, diplomatët evropianë më në fund u duk se kishin një sukses të kufizuar. Shefi i Punëve të Jashtme të Bashkimit Evropian, Josep Borrell, njoftoi se Kosova dhe Serbia kanë rënë dakord të zbatojnë një marrëveshje prej 11 pikash të mbështetur nga BE-ja për normalizimin e marrëdhënieve pas 12 orësh negociatash në qytetin e Ohrit të Maqedonisë së Veriut.
Murphy thotë se shpreson që sapo të qetësohet situata në veri të Kosovës, njerëzit do ta kthejnë vëmendjen në zbatimin e marrëveshjes së Ohrit. Ai tha se lidershipi i Prishtinës duhet të krijojë komunat vetë-menaxhuese serbe që të cilën po e kërkon popullata serbe e Kosovës.
“Ka shpresë të vërtetë të paqes afatgjatë nëse mund të zbatojmë marrëveshjen e Ohrit”, tha Murphy.
Është e paqartë nëse udhëheqja e Kosovës është serioze për t’u dhënë serbëve të Kosovës autonominë që ata dëshirojnë.
NJ shkruan se kryeministri aktual është një ish-aktivist studentor dhe i burgosur politik, i cili kundërshton ashpër kompromisin me Serbinë. Murphy tha se SHBA-ja mund të fillojë të rimendojë ndihmën e saj të sigurisë për Prishtinën nëse nuk ka përparim.
“Nuk mendoj se askush nga ne mund ta kuptojë se çfarë ka kaluar Albin Kurti. Ai kaloi një periudhë të gjatë të jetës së tij në burg. Ai ka kaluar një karrierë të tërë politike duke paralajmëruar kundër akomodimit me serbët. Ai padyshim erdhi në pushtet si dikush që kishte zënë një linjë mjaft të ashpër për të gjithë karrierën e tij politike, dhe ai u zgjodh mbi këtë bazë”, tha Murphy. “Por është ndryshe kur je organizator i jashtëm kundrejt [të jesh] kryeministër i të gjithë vendit. Nëse qeveria në Prishtinë po kërkon të zgjidhë zënkat, ne duhet të marrim një vendim si Kongres nëse jemi plotësisht të gatshëm për këtë rrugë”.
Uashingtoni duhet të reagojë shpejt në Ballkan që Moska të mos përfitojë
Pas një udhëtimi që përfshinte takime me liderët e Kosovës, Serbisë, Shqipërisë, Malit të Zi dhe Maqedonisë së Veriut, Murphy tha se Uashingtoni duhet t’i përgjigjet shpejt ngjarjeve në Ballkan në mënyrë që Moska të mos përfitojë prej tyre.
“Ne duhet të jemi Wayne Gretzky. Ne duhet të veprojmë atje ku do të jetë topi, jo aty ku është topi”, tha Murphy, duke iu referuar lojtarit të famshëm të hokejit në akull. “Dhe mendoj se ne nuk e kemi luksin të jemi Wayne Gretzky. Ne duhet të jemi aty ku është topi dhe aty ku do të jetë topi”. /Klankosova.tv
