SHBA-të, shpenzuesit më të mëdhenj ushtarak në botë, shpenzuan 880 miliardë dollarë për mbrojtjen – më shumë se tetë vende pasuese të marra së bashku.
Në kuadër të takimit të udhëheqësve evropianë në Paris për të diskutuar se si t’i përgjigjen vendimit të presidentit amerikan Donald Trump për të zhvilluar bisedime me Rusinë për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë pa përfshirjen evropiane, vëmendja është kthyer nga çështjet e sigurisë.
Samiti në kryeqytetin francez pason Konferencën e Sigurisë në Mynih, ku zëvendës presidenti i SHBA-ve, JD Vance përsëriti qëndrimin e Trump-it se Evropa duhet të rrisë shpenzimet e saj të mbrojtjes.
Në janar, shefi i Shtëpisë së Bardhë u bëri thirrje anëtarëve evropianë të NATO-s që të ndajnë 5 për qind të prodhimit të tyre kombëtar bruto (GDP) për mbrojtjen.
Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Mark Rutte ka inkurajuar gjithashtu vendet anëtare të rrisin shpenzimet e tyre për mbrojtjen.
Sa janë shpenzimet ushtarake globale?
Shpenzimet ushtarake globale arritën në 2.44 trilionë dollarë në 2023, ose 306 dollarë për person, duke shënuar një rritje prej 6.8 për qind nga viti i kaluar.
Kështu zbulon transmetuesi Al Jazeera, duke cituar të dhënat e Institutit Ndërkombëtar të Kërkimit të Paqes në Stockholm (SIPRI).
Kjo ishte rritja më e madhe nga viti në vit që prej 2009-ës.
Për krahasim, në vitin 2000, shpenzimet ushtarake globale ishin 798 miliardë dollarë, ose 130 dollarë për frymë – më pak se një e treta e shumës së shpenzuar aktualisht.
Shpenzimet ushtarake globale janë paratë totale të shpenzuara nga vendet për forcat e tyre ushtarake dhe aktivitetet e lidhura me to.
Në të përfshihen kostot për ushtarët, operacionet, armët, pajisjet, kërkimin dhe infrastrukturën ushtarake.
Cilat vende shpenzojnë më shumë?
SHBA-të janë shpenzuesit më të mëdhenj ushtarak në botë.
Në vitin 2023, ata shpenzuan 880 miliardë dollarë – më shumë se tetë vendet pasuese të marra së bashku, sipas SIPRI-t.
Kina është vendi i dytë që shpenzon më shumë me 309 miliardë dollarë, e ndjekur nga Rusia me 126 miliardë dollarë, India me 83 miliardë dollarë dhe Arabia Saudite me 74 miliardë dollarë.
Cilat vende shpenzojnë më shumë për ushtritë e tyre si pjesë e PBB-së?
Për shkak të luftës së saj të vazhdueshme me Rusinë, Ukraina shpenzoi 62 miliardë dollarë për ushtrinë e saj në 2023, pjesa më e lartë e PBB-së me 36.7 për qind.
Libani renditet i dyti, duke shpenzuar 8.9 për qind të PBB-së së tij, i ndjekur nga Algjeria me 8.2 për qind, Arabia Saudite me 7.1 për qind dhe Sudani i Jugut me 6.3 për qind.
Sa shpenzon çdo anëtar i NATO-s?
NATO, e themeluar në vitin 1949 nga 12 shtete anëtare themeluese, është aleanca më e fuqishme ushtarake në botë.
Qëllimi fillestar i saj ishte të kufizonte zgjerimin sovjetik dhe të promovonte unitetin politik në Evropë.
Gjatë 75 viteve të fundit, anëtarësimi i saj është rritur në 32 anëtarë. Finlanda dhe Suedia u bënë vendet më të fundit që u bashkuan në vitet 2023 dhe 2024, respektivisht.
Në vitin 2006, ministrat e mbrojtjes të aleancës ranë dakord të angazhonin një minimum prej 2 për qind të PBB-së së tyre për shpenzimet e mbrojtjes për të siguruar gatishmërinë ushtarake të aleancës.
Aktualisht, dy të tretat e anëtarëve të saj (23 nga 32) e kanë përmbushur këtë angazhim, duke rritur shpenzimet për mbrojtjen nga të gjithë anëtarët e NATO-s në 1.47 trilion dollarë në 2024.
Kjo është rritur nga vetëm 10 vende që përmbushin udhëzimin 2 për qind në 2023 dhe tre vende përmbushën angazhimin në 2024, përfshirë Shqipërinë.
Marrë dhe përshtatur nga Al Jazeera për Albanian Post
