Lufta në Ukrainë ka përmbysur politikën energjetike të Gjermanisë. Vendi aktualisht blen rreth 25% të naftës dhe 40% të gazit nga Rusia, duke kontribuar me miliarda euro në vit në financat e Moskës, shkruan BBC.
Gjermania po lëviz “sa më shpejt që të jetë e mundur” për t’i dhënë fund kësaj marrëdhënieje, por do të duhet kohë, tha së fundmi ministria e financave të vendit.
Veronika Grimm është një profesoreshë e ekonomisë në Universitetin e Erlangen-Nurnberg dhe një nga tre këshilltarët specialë të Gjermanisë për qeverinë federale, të quajtur Economic Sages.
“Ne duhet të diversifikojmë dhe dekarbonizojmë burimet tona të energjisë më shpejt se sa ishte planifikuar fillimisht,” thotë ajo. Për të ndihmuar në arritjen e këtij qëllimi, Grimm dëshiron që vendi të “rrisë” përdorimin e hidrogjenit.
Hidrogjeni mund të ruajë sasi të mëdha energjie, të zëvendësojë gazin natyror në proceset industriale dhe të fuqizojë qelizat e karburantit në kamionë, trena, anije ose aeroplanë që nuk lëshojnë asgjë përveç avullit të ujit të pijshëm.
Entuziazmi i Grimm po fiton tërheqje, sipas Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë (IEA), një grup kërkimor energjetik, dhjetëra vende kanë botuar ose janë gati për të publikuar strategji kombëtare të hidrogjenit.
Përdorimi në shkallë të gjerë i hidrogjenit mund të bëhet i zbatueshëm. Në fund të fundit, ka pasur një entuziazëm të ngjashëm edhe më parë: në vitet 1970, pas dy krizave të naftës dhe në vitet 1990, kur u ngritën shqetësimet klimatike. Por të dy u larguan. Pra, a është zhurma e sotme ndryshe?
Përgjigja varet nga kë pyesni. Grupet e mjedisit janë të kujdesshëm, ata theksojnë se hidrogjeni nuk mund të merret si lëndë djegëse parësore. Së pari, duhet të bëhet, kryesisht në dy mënyra, secila e shënuar me një kod ngjyre.
Hidrogjeni jeshil prodhohet duke përdorur energjinë elektrike nga energjia e rinovueshme për të ndarë ujin në molekula hidrogjeni dhe oksigjeni duke përdorur një elektrolizer. Por ato makina dhe energjia elektrike për t’i drejtuar ato mbeten të kushtueshme.
Këto kosto do të thotë se, për momentin, një hidrogjen i tillë pa emetim përbën vetëm 0.03% të prodhimit global të hidrogjenit, sipas IEA.
Deri në pesë herë më lirë është i ashtuquajturi hidrogjen gri, që rrjedh nga gazi natyror, ose në disa raste nga nafta ose qymyri. Por për shkak të humbjeve gjatë prodhimit, emetohet rreth 50% më shumë CO2 sesa nëse gazi natyror digjej drejtpërdrejt.
Një teknikë e lidhur njihet si hidrogjeni blu. Kjo mbështetet në të njëjtin proces, por kap rreth 60-90% të karbonit të emetuar në prodhim për ripërdorim ose ruajtje. E meta e kësaj metode është se përafërsisht trefishon koston. Pra, vetëm 0.7% e hidrogjenit të prodhuar globalisht është blu.
Pra, megjithë imazhin dhe potencialin e tij miqësor ndaj mjedisit, prodhimi global i hidrogjenit aktualisht lëshon pothuajse tre herë më shumë CO2 sesa një vend i tërë, Franca, për shembull.
Shumë atëherë do të varet nga mënyra se si vendet vendosin të prodhojnë hidrogjen, ndërsa Franca mbështetet në energjinë bërthamore.
Ndërkohë Kina ushqen hidrogjenin gri të lirë nga qymyri dhe gazi dhe investon në alternativa të gjelbra.
SHBA, Kanadaja, Britania e Madhe, Holanda dhe Norvegjia po udhëheqin shtytjen për hidrogjenin blu, duke injektuar karbonin e kapur në fushat e naftës dhe gazit për ruajtje afatgjatë, ose për të ashtuquajturin rikuperim të përmirësuar të naftës që nxit nxjerrjen.
Në Gjermani, megjithatë, tabloja është më pak e qartë.
Volker Quaschning, profesor për sistemet e energjisë së rinovueshme në Universitetin e Shkencave të Aplikuara të Berlinit dhe kritikon strategjinë e hidrogjenit të Gjermanisë: “Qeveria e Merkelit e përdori atë për të fshehur dështimet e veta në tranzicionin e energjisë.”
Ai argumenton se energjia diellore dhe e erës duhet të ishte zgjeruar më shpejt për të lehtësuar prodhimin e hidrogjenit të gjelbër në të ardhmen.
Të tre partitë në qeveri, tre ministritë përgjegjëse dhe këshilli i hidrogjenit të gjitha argumentojnë nga brenda nëse duhet të përqendrohen sa më ekskluzivisht të jetë e mundur në hidrogjenin jeshil, apo të pranojnë alternativën blu, për të kapërcyer përkohësisht hendekun në furnizimin e kufizuar.
Grimm përfaqëson pikëpamjen e shumicës për këshillin e hidrogjenit në favor të një përzierjeje me shumë ngjyra.
“Pranimi i hidrogjenit blu do të ndihmojë në krijimin e furnizimit që na nevojitet për një industri në lulëzim,” argumenton ajo. “Ai do të nxisë përparime teknologjike në Gjermani dhe do të inkurajojë furnizuesit e mundshëm të investojnë në prodhimin e hidrogjenit të gjelbër.”
Në janar, Ministri i Ekonomisë Robert Habeck njoftoi një shtytje ambicioze për burimet e rinovueshme dhe një dyfishim të objektivit dyvjeçar për prodhimin vendas të hidrogjenit të gjelbër për t’u rritur me një faktor prej 150 nga 70 MW sot në 10 GW deri në vitin 2030.
Ky objektiv përfaqëson një të katërtën e të gjithë synimit të BE-së prej 40 GW dhe është më i madh se objektivi i Francës prej 6.5 GW.
Pra, ndërsa ky prodhim vendas zgjerohet, Gjermania po kërkon të marrë hidrogjen nga jashtë.
Andreas Kuhlmann, kreu i Agjencisë Gjermane të Energjisë, (një kompani në pronësi të qeverisë që lehtëson tranzicionin e energjisë duke koordinuar Këshillin e Hidrogjenit), thotë se Gjermania ka përshpejtuar në mënyrë dramatike negociatat ndërkombëtare për të blerë hidrogjen.
Kjo përfshin planet për të zgjeruar tubacionet në Spanjë dhe Portugali, ku hidrogjeni mund të prodhohet duke përdorur energjinë diellore.
Habeck po viziton furishëm eksportuesit e energjisë. Brenda një jave në mars, ai udhëtoi në Norvegji për të rënë dakord për një studim fizibiliteti për ndërtimin e një tubacioni hidrogjeni, shkoi në Katar për të finalizuar një partneritet energjetik dhe vizitoi Emiratet e Bashkuara Arabe për të nënshkruar pesë marrëveshje bashkëpunimi.
Dërgesat e para nga Emiratet e Bashkuara Arabe pritet të mbërrijnë në fund të këtij viti. Vende të tjera në radarin e hidrogjenit të zotit Habeck janë Irlanda, Arabia Saudite, Omani, Kili, Namibia dhe Australia.
Megjithëse ai e pranon nevojën për të importuar hidrogjen, z. Quaschning rrëzon disa nga shpresat e zotit Habeck. “Importimi i hidrogjenit nga bimët e shkretëtirës do të jetë i ngadaltë, joefikas dhe i shtrenjtë,” shpjegon ai.
Çdo hap në zinxhirin e furnizimit përdor një pjesë të energjisë origjinale: shkripëzimin e ujit të detit për të marrë ujë të freskët si lëndë të parë, elektrolizën, lëngëzimin për transport, transportin me cisternë, transportin lokal nëpërmjet tubacionit në Gjermani dhe rikonvertimin e hidrogjenit në energji elektrike.
“Së bashku, këto hapa do të hanë të paktën 70% të energjisë elektrike të prodhuar fillimisht në shkretëtirë,” thotë Quaschning.
“Pra, edhe pse një panel diellor në shkretëtirë prodhon 80% më shumë energji elektrike se një në Gjermani, humbjet në rrugë janë aq të mëdha sa do të ishte dy herë më efektive të prodhohej drejtpërdrejt energjia diellore në Gjermani.”
Për shkak të kostos së tij të lartë, hidrogjeni shpesh quhet shampanjë e tranzicionit të energjisë. Pra, kush do t’i marrë gllënjkat e para?
Për këtë, shumica e vëzhguesve pajtohen. “Është thelbësore që ne të ndajmë hidrogjenin vetëm për ato industri, ku elektrifikimi i drejtpërdrejtë nuk është i mundur”, shpjegon Felix Matthes eksperti i energjisë në Öko-Institut, një institut kërkimi dhe anëtar i këshillit të hidrogjenit të Gjermanisë.
“Pra, së pari duhet ta përdorim atë në prodhimin e çelikut, kimikateve dhe qelqit,” argumenton ai.
Sektorët pasues mund të jenë transporti detar, transporti me kamion në distanca të gjata, si dhe avionët për distanca të mesme ose të gjata. Përdorime të tjera në makina ose ngrohje janë shpërqendrime joefikase, të kushtueshme dhe jopraktike, shton ai.
Presioni është mbi Gjermaninë që të ndalojë së shpenzuari kaq shumë për energjinë ruse, por do të jetë një proces i ndërlikuar. Shumë do të shpresojnë që hidrogjeni ta lehtësojë atë tranzicion duke përmbushur premtimin e tij këtë herë.
