Pati shumë fjalë miqësore në samitin vjetor të gjashtë vendeve të Ballkanit Perëndimor dhe Bashkimit Evropian në Bruksel këtë javë – por ende nuk ka data specifike për pranimin e mundshëm.
Bashkimi Evropian tashmë 27-anëtarësh ka përsëritur moton që nga samiti i BE-së i vitit 2003 në Selanik, Greqi: Vendet e Ballkanit Perëndimor që dolën nga shpërbërja e Jugosllavisë, si dhe Shqipëria, i përkasin Evropës dhe duhet të mirëpriten në Bashkimin Evropian.
Deri më tani, e vetmja që ka bërë hapin drejt BE-së është Kroacia në vitin 2013. Gjashtë të tjerat — Serbia, Kosova, Mali i Zi, Maqedonia e Veriut, Bosnja dhe Hercegovina dhe Shqipëria — kanë punuar për vite me radhë drejt një date konkrete për përfshirjes. Ata janë të gjithë në faza të ndryshme të procesit të gjatë të anëtarësimit.
“Ne duhet ta përshpejtojmë këtë proces, me një ritëm krejtësisht të ri, në mënyrë që perspektiva e pranimit të shndërrohet në vetë pranim,” tha kancelari gjerman Olaf Scholz në Bruksel, ku po mbahej këtë javë samiti vjetor i BE-së për Ballkanin Perëndimor.
Padurimi në rritje
Për sa i përket shumë politikanëve të Ballkanit Perëndimor, pak është arritur. Edi Rama, kryeministri i Shqipërisë, e cilësoi procesin e anëtarësimit si të padrejtë. Ai tha se e sheh gjithashtu hipokrite që Ukraina, me Moldavinë në prag të saj, po nxitohet përmes procesit për të vënë në dukje një pikë gjeopolitike se ajo është pjesë e mbrojtjes së Evropës kundër agresionit rus.
Rama ka shpresa të mëdha për përfaqësuesen e re të lartë të BE-së për Punët e Jashtme, Kaja Kallas. Ai është i bindur se ajo do të avokojë në emër të Ballkanit Perëndimor. Si një estonez, shtoi Rama, Kallas u rrit nën një diktaturë komuniste në një vend që luftoi për lirinë dhe hyrjen në BE.
Kreu shqiptar komenton se Ballkani Perëndimor ka kaluar një gjë të ngjashme. Ai kishte fjalë lajkatare për Kallas, ish-kryeministren e Estonisë, pasi e takoi për herë të parë në rolin e saj të ri: “Faleminderit për buzëqeshjen e këndshme në motin e zymtë gri në Bruksel këtë mëngjes”.
BE-ja nuk është e bashkuar
Opinionet ndryshojnë midis anëtarëve të BE-së se sa shpejt duhet të pranohet çdo vend i Ballkanit Perëndimor në klub. Austria, e cila ka historikisht lidhje të ngushta me Ballkanin, ka formuar një “grup miqsh” për gjashtë vendet kandidate. Anëtarët e tjerë të BE-së që ndodhen më larg, si Irlanda apo Spanja, janë më pak entuziastë. Spanja është një nga disa shtete të BE-së që nuk e kanë njohur Kosovën si shtet.
Serbia ende e konsideron Kosovën një krahinë të shkëputur dhe pavarësisht përpjekjeve të BE-së për ndërmjetësim, mosmarrëveshja midis dy vendeve nuk është më afër zgjidhjes. Krejt e kundërta, në fakt: Përleshjet e dhunshme dhe sulmet terroriste vazhdojnë të tensionojnë marrëdhëniet ndërmjet Kosovës dhe Serbisë. Ato gjithashtu parandalojnë çdo përparim drejt anëtarësimit në BE.
Në samitin e Brukselit, presidentja kosovare, Vjosa Osmani, u ankua se Serbisë i është besuar se ka bërë progres, pavarësisht se ka lidhje të ngushta në politikën e jashtme me Rusinë. Ndërkohë, ajo tha se Kosova i përmbushi të gjitha kërkesat e BE-së dhe mbështet qëndrimin e bllokut ndaj Ukrainës.
“Ne jemi shteti më pro-evropian në botë, por aplikacioni ynë për anëtarësim disi është zhdukur në një sirtar diku në Bruksel”, tha Osmani.
Probleme të brendshme
Scholz i Gjermanisë përsëriti se mosmarrëveshjet midis fqinjëve të Ballkanit Perëndimor nuk duhet të lejohen të lënë në hije procesin e pranimit. Kjo, tha ai, vlen edhe për anëtarët e BE-së, çështjet dypalëshe të të cilëve me vendet kandidate specifike po e pengonin procesin në tërësi.
Komenti me sa duket ishte një referencë për Bullgarinë, e cila, për arsye kulturore dhe historike, ka një grindje të gjatë me vendin kandidat Maqedoninë e Veriut.
