Politikania estoneze Kaja Kallas do të përballet me detyra të vështira në fazën tjetër të negociatave për zgjidhjen e çështjes së Kosovës, kur në vjeshtë do të zëvendësojë spanjollin Josep Borrell si Përfaqësues i Lartë i BE-së për Politikë të Jashtme dhe Siguri.
Kështu thotë analistja e pavarur gjermane, Johanna Deimel, njohëse e Ballkanit Perëndimor dhe Evropës Juglindore.
Kallas pritet të udhëheqë Dialogun e Brukselit për Kosovën në nivelin më të lartë politik, siç bëri Borrell, por besohet se do të emërohet një Përfaqësues i ri Special i BE-së për dialogun Beograd-Prishtinë, pasi që mandati i Miroslav Lajçakut skadon në janar 2025.
Në samitin e javës së kaluar, liderët e BE ranë dakord që Kaja Kallas , kryeministrja e Estonisë, do të emërohej si kryediplomatja e BE-së, ndërsa Ursula von der Leyen u emërua për një mandat të dytë si Presidente e Komisionit Evropian dhe Antonio Costa si President i Këshilli Evropian.
Kaja Kallas u tha gazetarëve pas shpalljes së vendimit të liderëve të BE-së për të emëruar një “treshe drejtuese”: “Ne do të jemi një ekip i madh”.
“Besimi juaj do të thotë shumë për mua. Ne duhet të vazhdojmë të punojmë së bashku për të siguruar që Evropa të jetë një partner efektiv global dhe që qytetarët tanë të mbeten të lirë, të sigurt dhe të begatë”, tha ajo.
I pyetur se çfarë priste nëse Kaja Kallas do të bëhej kryediplomate e BE-së, presidenti serb Aleksandar Vuçiq tha se do të priste për të parë se si do të dukej.
Duke iu përgjigjur pyetjes se si do të sillet Kaja Kallas, e njohur për kundërshtimin e saj të ashpër ndaj presidentit rus Vladimir Putin dhe mbështetjen e hapur për Ukrainën, në negociatat ndërmjet përfaqësuesve më të lartë politikë të Beogradit dhe Prishtinës , duke pasur parasysh faktin se shteti serb Zyrtarët nuk vendosën sanksione ndaj Rusisë , Johanna Diemel , një analiste e pavarur gjermane për Ballkanin Perëndimor dhe Evropën Juglindore , thotë për EWB se ajo vjen nga një shtet që njeh Kosovën.
“Kaja Kallas është politikania e tretë femër që mban postin e Përfaqësueses së Lartë të Bashkimit Evropian për Punët e Jashtme dhe Politikën e Sigurisë. Një ndryshim i parë i madh me paraardhësin e saj Josep Borell është se ajo vjen nga një shtet që e njeh Kosovën dhe së dyti se ajo i ka bërë thirrje BE-5 që nuk e njeh Kosovën. Ajo është një kritike e zëshme e Rusisë dhe kjo shton edhe një dimension të ri që kërkon shumë këmbëngulje dhe diplomaci për punën e saj, nënvizon Johanna Deimel.
Deimel pohon se “në funksion të vendeve pro-Kremlinit të BE-së, si Hungaria dhe Sllovakia, por edhe për shkak të zhvendosjes në të djathtën ekstreme që po afrohet aktualisht në Francë, Kallas do të përballet me vështirësi si në lidhje me mbështetjen e BE-së për Ukrainën dhe në lidhje me zgjerimin e BE-së”.
“Nëse më pas e kthejmë vëmendjen tonë tek Uashingtoni, ku fitorja e zgjedhjeve të Donald Trump po bëhet gjithnjë e më e mundshme, Serbia dhe Prishtina do të gjenden gjithashtu në një mjedis të ri gjeopolitik dhe të sigurisë. Për Kallas, kjo mund të nënkuptojë edhe që shkëmbimi i territoreve të kthehet në axhendë”, thekson ajo.
Deimel nënvizon se Dialogu aktualisht është bllokuar dhe ka nevojë për një qasje të re.
“Mendoj se edhe një herë do të emërojë një Përfaqësues Special për Dialog për këtë qëllim. Do të jetë interesante të shihet se kë (dhe nga cili vend!) do të emërojë për këtë detyrë”, përfundon Deimel.
Kaja Kallas është kritike e madhe e Rusisë, mbështetëse e vazhdueshme e Ukrainës, dhe përkrahëse e idesë që e ardhmja e Ballkanit Perëndimor është në Bashkimin Evropian.
Sa i përket Kosovës, ajo është takuar disa herë me zyrtarë të lartë shtetërorë dhe ka thënë se mbështet synimet euro-atlantike të këtij shteti.
Emri i 47-vjeçares po përmendet shpesh së fundmi, si mundësi për t’u emëruar si kryediplomate e Bashkimit Evropian në legjislaturën e re të bllokut evropian.
Aktualisht këtë pozitë e mban Josep Borrell.
Shkëmbimi i territoreve, Kurti: Projekti ka dështuar, por ideja nuk ka vdekur – liderët autoritarë flisnin për tokën si të ishin prona private
Kryeministri Albin Kurti në dhjetor të 2023-ës gjatë diskutimit të tij në kuadër të Forumit të Paqes tha se po jetojmë në kohën kur projekti i shkëmbimit të tokave ka dështuar, por ideja siç tha ai ende nuk ka vdekur.
Kurti në diskutimin “Krijimi i paqes dhe ndërtimi i një bote më të sigurt” i cili po moderohet nga Pascal Boniface, drejtor i Institutit francez për Çështje Ndërkombëtare dhe Strategjike (IRIS) tha më tej se njerëzit që kanë parë ëndrra për shumë vite për ndarjen e Kosovës apo shkëmbimin e territoreve është e vështirë ta braktisin këtë nostalgji dhe të angazhohen në zgjidhje demokratike e evropiane.
“Ne po jetojmë në kohën ku ky projekt i këmbimit të tokave ka dështuar, por ideja nuk ka vdekur ende dhe e shoh shumë shpesh kudo që takohem ose dëgjoj presidentin e Serbisë që flet publikisht që angazhohet në diskutimet në dialog në Bruksel sepse fantazitë mund të mos jenë reale po e kushtëzojnë të menduarit dhe sjelljen…”, tha kryeministri.
Sipas tij, përkundër dështimit të projektit si të tillë, ideja ekziston ende, por pa ndonjë gjasë të madhe të hyjë në fuqi.
“Ky projekti i këmbimit të territoreve ka pasur homolog edhe në Kosovë, një prej paraardhëseve të mi, pasi në atë kohë është parë si një rregullim, korrigjim i shpejtë midis liderëve autoritarë që flasin për popullin si familje të tyre e që flasin për territore të shtetit të tyre si të ishin prona private”, kishte thënë Kurti.
