Një numër i konsiderueshëm i qytetarëve në Mal të Zi informohen nga media nga rajoni dhe jashtë vendit, duke krijuar një terren ideal për përhapjen e ndikimit të huaj. Kjo është ajo që paneli “Zgjedhjet dhe gënjeshtra: Kush ndikon te votuesit?” kishte për të thënë në ditën e parë të konferencës së organizuar nga Qendra për Tranzicion Demokratik (CDT).
Radomir Kraçkoviq, kryetar i Sindikatës së Mediave të Malit të Zi, thekson se paragjykimi i mediave në Mal të Zi është i dukshëm, duke shtuar se rrjetet sociale janë burimi kryesor i dezinformatave.
“Portale nga spektri i djathtë, disa prej të cilave nuk janë as të regjistruar, përhapin dezinformata pothuajse çdo ditë. Nuk duhet të anashkalohen burimet nga jashtë, nga rajoni, veçanërisht nga Serbia. Dezinformatat nuk janë të lehta për t’u kundërshtuar, pasi janë më të shpeshta kur të ndodhë diçka e madhe, siç janë zgjedhjet. Ne do të kemi zgjedhje dhe një luftë më intensive politike, kështu që do të jetë interesante të shohim se çfarë do të ndodhë”, beson Kraçkoviq.
Në pritje të zgjedhjeve të jashtëzakonshme parlamentare, CDT propozoi nënshkrimin e Kodit për Zgjedhje të Drejta.
“Ne duam të përpiqemi të zëvendësojmë vrimat që kemi në legjislacionin zgjedhor me një deklaratë të vullnetit të mirë, një rregull jo detyrues. Deri tani shumica është përgjigjur mirë dhe parashikohet që 80% e parlamentit të ardhshëm të nënshkruajë. Ne kemi një seksion për dezinformimin dhe ndikimin e huaj për t’i bërë gjërat të paktën pak më mirë,” shpjegoi Drejtori Ekzekutiv i CDT Dragan Koprivica.
Jasna Jelisic, shefe e Grupit të Ballkanit Perëndimor në Sektorin e Komunikimit Strategjik të Shërbimit Evropian të Veprimit të Jashtëm, thekson se ndikimi i huaj nuk do të ishte i mundur pa aktorët vendas, të cilët, ndër të tjera, ndihmojnë në promovimin e narrativave kundër BE-së.
“Integriteti i zgjedhjeve është vendimtar për BE-në, pa shoqëri demokratike nuk mund të kemi aleancën që kemi. Manipulimi i informacionit po ndikon në procesin e integrimit në BE të vendeve të Ballkanit Perëndimor, mediat po përpiqen të shkatërrojnë besimin në procesin e BE-së. Ka shumë për të bërë, por mund të bëhet”, thotë Jelisic.
Sunçica Bakiq, drejtoreshë e Agjencisë për Media Elektronike, tregon për tre burime të dezinformimit:
“Para së gjithash, mekanizmat e brendshëm, të jashtëm dhe si grupi më i rrezikshëm i burimeve, mekanizmat dezinformues që përdorin një shoqëri të përçarë për çështje të ndryshme si feja, kombi… … dhe minojnë thelbin e kapacitetit demokratik të shoqërisë. ”
Ajo shpjegoi se një strategji afatgjatë për të luftuar dezinformimin ka katër faza – identifikimi, ndërgjegjësimi, gjetja e modeleve të luftës dhe luftimi.
“Jemi diku mes dy fazave të para”, tha Bakiq.
Panelistët besojnë se gazetarët duhet të udhëheqin luftën kundër dezinformimit, por gjithashtu nuk mund të presim që dikush tjetër përveç vetes ta zgjidhë problemin e dezinformimit.
Konferenca rajonale “A ka zgjedhje të ndershme në një kohë dezinformimi?” organizohet nga CDT në bashkëpunim me SeeCheck, një rrjet rajonal i verifikuesve të fakteve, me mbështetjen e Ambasadës së SHBA në Podgoricë dhe Bashkimit Evropian.
